Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΡΘ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

Η ευγλωττία και ο πλούτος

Διά να δυνηθή όμως να εξακολουθήση τον πόλεμον με περισσοτέραν δραστηκότητα, ήλθε κατά την αρχήν του επομένου χρόνου εις την Σπάρτην, διά να ελκύση τους Σπαρτιάτας προς το μέρος του, και να τους διεγείρη εις πόλεμον εναντίον της Περσικής δυνάμεως, ήτις ημέραν παρ’ ημέραν εφαίνετο ζητούσα να καταλύση την ελευθερίαν όλης της Ελλάδος· και καταφυγών προς Κλεομένη, τον τότε βασιλέα της Σπάρτης, εζήτει βοήθειαν εις το επιχείρημά του, το οποίον αυτός παρίστη ως το κοινόν όφελος της Ελλάδος, λέγων(1), ότι οι Ίωνες, και οι Λακεδαιμόνιοι ήσαν συμπατριώται, και επομένως τιμή της Σπάρτης ήθελεν είναι, αν συνδράμη εις τον σκοπόν του υπέρ της ελευθερίας των Ιώνων, και ότι οι Πέρσαι ήσαν υπό της τρυφής εκνενευρισμένοι, και ότι οι θησαυροί των ήθελον είναι ικανή ανταμοιβή εις τους νικητάς, επειδή δεν ήτον άλλο τόσον εύκολον, όσον να νικήσωσι τους Πέρσας. Όταν στοχασθή τις, έλεγε, το παρόν φιλελεύθερον πνεύμα των Ιώνων, δεν ήθελεν είναι δύσκολον εις τους τροπαιούχους Σπαρτιάτας να προχωρέσωσι νικώντες και έως εις τα πύλας των Σούσων, της μητροπόλεως του Περσικού βασιλείου, και ούτω να δωσωσι νόμους εις εκείνους, οπού ετόλμων να καυχώνται ως κοσμοκράτορες. Ο Κλεομένης εζήτησε καιρόν αναβολής· και ων ανατεθραμμένος εις Σπαρτιατικήν αμάθειαν, ηρώτησε, πόσου απέχουσι τα Σούσα από το Ιώνιον πέλαγος ; Ο Αρισταγόρας, χωρίς να εννοήση τον σκοπόν της ερωτήσεως, απεκρίθη, ως τρεις μήνας. Προς ταύτα ο Κλεομένης ουδέν απεκρίθη, αλλ’ επιστρέψας τα νώτα προς ένα τοιούτον ριψοκίνδυνον, επρόσταξε να αναχωρήση της πόλεως πριν της δύσεως του ηλίου. Ο Αρισταγόρας ηκολούθησε μ’ όλον τούτο τω Κλεομένει έως εις τον οίκον, και βλέπων ουδεμίαν ενέργειαν από την ευγλωττίαν, εδοκίμασε και με χρήματα, υποσχόμενος αυτώ πρώτον μεν δέκα τάλαντα, έπειτα δε ως πεντήκοντα· και δεν είναι γνωστόν, οποίαν ενέργειαν ήθελε να κάμη εις τον Σπαρτιάτην η τόση ποσότης, αν δεν έκραζεν η θυγάτηρ αυτού (Γοργώ), οπού ην εννέα ετών, και είχε παρευρεθή κατά τύχη εις το πρόβλημα(2) «Φύγε, πάτερ, φύγε, ή αυτός ο ξένος θέλει σε διαφθείρει». Αυτή η συμβουλή του παιδίου, οπού εδόθη εις την στογμήν της αμφιβολίας, υπερίσχυσε· και ο μεν Κλεομένης δεν εδέχθη τα προσφερόμενα χρήματα, ο δ’ Αρισταγόρας απήλθε διά να δοκιμάση εις άλλας πόλεις, οπού μάλλον ετιμάτο η ευγλωττία, και ο πλούτος ίσχυε περισσότερον.

(1) Ηρόδ. Βιβλ. Ε΄ παρ. 49.
(2) «Πάτερ, διαφθειρέεισε ο ξένος, ην μη αποστάς ίης», Ηρ. Βιβλ. Ε΄, παρ. 51. Πλουτ. Λακαίν αποφθ.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΡΗ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

Ο τοποτηρητής
Αρισταγόρας

Ο Αρισταγόρας ην κατ’ εκείνον τον καιρόν εις την Μίλητον επίτροπος του Ιστιαίου, και έλαβε την συμβουλήν από τον αυθέντη του να παρακινήση παντί σθένει τους Ίωνας εις επανάστασιν· και τω όντι αυτός ο στρατηγός, επειδή είχε φθείρη την υπόληψίν του εις την περσικήν αυλήν μετά μίαν άπρακτον, και ατυχή επιχείρησιν κατά της Νάξου, δεν είχε άλλο να κάμη, ειμή να συγκατανεύση εις την συμβουλήν του Ιστιαίου, και αφ’ ου διεγείρη την επανάστασιν, να γένη αυτός αρχηγός μιας νέας συμμαχίας (1).

Ο Αρισταγόρας διά να ελκύση προς αυτόν την εύνοιαν των Ιώνων, πρώτον μεν απεφάσισε να παραιτήση την εξουσίαν του εις την Μίλητον, όπου ην τοποτηρητής του Ιστιαίου, και να αποκαταστήση αυτήν εις την προτέραν ελευθερίαν, έπειτα δε διοδεύσας όλην την Ιωνίαν, κατέπεισε με το παράδειγμα, αξίωμά του, ίσως και με τους φοβερισμούς, όλους τους άλλους Τυράννους να μιμηθώσιν αυτόν· αυτοί δε όλοι έστερξαν εις τούτο μετά χαράς, και μάλιστα εν ω η Περσική δύναμις, αφ’ ου και εδυστύχησεν εις την κατά της Σκυθίας εκστρατείαν, δεν ήτον ικανή μήτε να τους παιδεύση διά την επανάστασιν, μήτε να τους διαυθεντεύση, εάν μείνωσι πιστοί προς αυτήν. Όθεν αφ’ ου ήνωσεν ο Αρισταγόρας διά του κοινού τούτου εγκλήματος όλας τας μικράς επαρχίας, τότε απέρριψε παρρησία το προσωπείον, και κηρύξας εαυτόν στρατηγόν του συμμαχικού στρατού, ηναντιούτο φανερώς εις την Περσικήν δύναμιν (2).

(1) Ηρ. Βιβλ. Ε΄ παρ. 30-35.
(2) Ο αυτός αυτόθι 36-38.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΡΖ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

Αναφορά στην εκστρατεία του Δαρείου στη Σκυθία
Υποταγή Θράκης και Μακεδονίας
Ιστιαίος

Εκείνο δε οπού εβοήθει τους σκοπούς των εις την παρούσαν ευκαιρίαν, ην η κατά της Σκυθίας εκστρατεία του Δαρείου, εις ην έστειλεν εν πολυάριθμον στράτευμα, ζεύξας μίαν γέφυραν επί τον ποταμόν Ίστρον (Δούναβιν) διά τούτο το επιχείρημα. Οι Ίωνες διωρίσθησαν να φυλάττωσι ταύτην την τόσον αναγκαίαν πάροδον, τους οποίους συνεβούλευσε μεν ο Μιλτιάδης, του οποίου τα ευγενή ανδραγαθήματα θέλομεν ιδή κατωτέρω, να διαλύσωσι την γέφυραν, και ούτω να αποκόψωσι την αναχώρησιν των Περσών, αλλ’ αυτοί απέβαλον την συμβουλήν του, και ο Δαρείος επέστρεψε μετά του στρατεύματος εις την Ευρώπην, οπού ηύξησε την επικράτειάν του, κυριεύσας της Θράκης, και Μακεδονίας.

Ο δε εναντιωθείς εις την συμβουλήν του Μιλτιάδου, ην ο Ιστιάιος, ο Τύραννος της Μιλήτου, ο οποίος ων φιλόδοξος, και πανούργος, εζήτει να σμικρύνη την δόξαν των συγχρόνων του, διά να λαμπρύνη την ειδικήν του, αλλ’ εψεύσθη της ευελπιστίας· επειδή ο Δαρείος δικαίως υποπτεύων την πίστιν του, τον έλαβε μεθ’ εαυτού εις τα Σούσα (1), λόγω μεν ότι εχρειάζετο την φιλίαν του, και συμβουλήν του, έργω δε θέλων να προλάβη τους εν τη πατρίδι αυτού μέλλοντας σκοπούς. Ο Ιστιαίος εκατάλαβε φανερώς την αιτίαν τούτου, και άρχησε να θεωρή τον εαυτόν του ως φυλακωμένον, και διά τούτο επάσχιζε να κινήση κρυφίως τους Ίωνας εις επανάστασιν, ελπίζων, ότι θέλει τον στείλη ποτέ ο Δαρείος να τους υποτάξη.

(1) Ηρόδ. Βιβλ. Ε΄. παρ. 11. και 23-25.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΡΣΤ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

Ο Ελληνισμός της μικράς Ασίας και η ιδέα της ελευθερίας

Μεταξύ δε των λοιπών ήσαν και άλλαι αιτίαι επιταχύνουσαι την έχθραν, και προξενούσαι άσπονδον μίσος μεταξύ τούτων των δυνατών εθνών. Αι Ελληνικαί αποικίαι της Ιωνίας, Αιωλίας, και Καρίας, οπού είχον κατοικήση εις την μικράν Ασίαν σχεδόν προ πεντακοσίων χρόνων, υπετάχθησαν τελευταίον από τον Κροίσον βασιλέα της Λυδίας· και επεί αυτός ηττήθη από τον Κύρον, έπεσον και εκείναι, καθώς και όλον το λοιπόν βασίλειόν του, υπό την του κύρου εξουσίαν. Ο περσικός Μονάρχης έχων τόσους μεγάλους τόπους, διώρισε διοικητάς (Σατράπας) εις τας διαφόρους πόλεις, οπού είχεν υποτάξη, οίτινες όντες ανατεθραμμένοι εις δεσποτικήν αυλήν, και μιμούμενοι το παράδειγμα των δεσποτών, πιθανώς κατεχρώντο την δύναμίν των. Αλλ’ όπως και αν η, εις όλας τας Ελληνικάς πόλεις ωνομάζοντο αυτοί Τύραννοι· και επειδή αυταί αι μικραί επαρχίαι δεν είχον έτι απολέση όλην την ιδέαν της προτέρας ελευθερίας, επάσχιζον να την αναλάβωσι, και πολλαί έκαμον τολμηράς μεν, όμως ατυχείς πείρας δι’ αυτό το ένδοξον πράγμα· μάλιστα δε οι Ίωνες, οπού ήσαν οι ανδρειότεροι, δεν παρέβλεπον καμμίαν ευκαιρίαν, οπού τοις έδιδε την σμικροτάτην ευελπιστίαν, διά να αποτεινάξωσι τον ζυγόν των Περσών.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΡΕ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

κρίση

Αφ’ ου λοιπόν ο Ιππίας εψεύσθη της ελπίδος του να παρακινήση τους Έλληνας να βοηθήσωσι τον σκοπόν του, απεφάσισε να πρόσδράμη εις εν έθνος, οπού ενομίζετο ως το δυνατώτατον από όλα. Όθεν χαίρειν ειπών τοις Σπαρτιάταις, κατέφυγε προς Αρταφέρνη, τον διοικητήν των Σάρδεων υπό τον βασιλέα της Περσίας, τον οποίον ηρέθιζε παντί τρόπω εις πόλεμον κατά των Αθηναίων, παριστών αυτώ την διαίρεσιν της πολιτείας, τον άπειρον πλούτον, και την ευτυχή θέσιν διά το εμπόριον, και εξηγών αυτώ την ευκολίαν, εν η εδύνατο να κυριευθή η πόλις, και την εκ της αλώσεως δόξαν. Εκ τούτων ουν άναψαν η αλαζονεία, και φιλαργυρία της Περσικής αυλής, και εζήτει παντί τρόπω μίαν πρόφασιν διχονοίας μετά των Αθηναίων. Ότε, λοιπόν, ούτοι έστειλαν εις την Περσικήν αυλήν διά να δικαιολογηθώσι περί του επιχειρήματός των, λέγοντες προς τοις άλλοις, ότι ο Ιππίας δεν έπρεπε να διαυθεντεύηται από τοιούτον έθνος, αύτη τοις απεκρίθη ότι (1), εάν οι Αθηναίοι εβούλοντο να είναι σώοι, πρέπει να δεχθώσι τον Ιππίαν ως βασιλέα. Οι Αθηναίοι, οπού μόλις είχον απορρίψη τον ζυγόν της Τυραννίας, έχοντες εντετυπωμένας εν τη αισθήσει των, και προσφάτους τας τελευταίας δυστυχίας, επρόκριναν να υποφέρωσι την χειρίστην δυστυχίαν, παρέξ να ανοίξωσι τας πόρτας εις τον Τύραννον. Ότε λοιπόν ο Αρταφέρνης εζήτει να αποκαταστήση πάλιν τον Ιππίαν εις τον θρόνον, οι Αθηναίοι απεκρίθησαν αναφανδόν, και γενναίως, ότι τούτο ην των αδυνάτων. Εκ τούτου ηκολούθησε μεταξύ της Ελλάδος και της Περσίας, ο ενδοξότατος και ο πλέον αξιομνημόνευτός πόλεμος από όλους, όσοι εστόλισαν ποτέ τα χρονικά των βασιλειών.

(1) Ηρόδοτ. Βιβλ. Ε΄. παρ. 96.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΡΔ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

Οι Κορίνθιοι εμποδίζουν μια νέα επέμβαση των Λακεδαιμονίων στα εσωτερικά των Αθηνών

Εν τω μεταξύ, οι Λακεδαιμόνιοι μεταμεληθέντες διά τας εκδουλεύσεις, οπού έκαμον εις την αντίζηλον επαρχίαν, και βλέποντες την απάτην του χρησμού, παρ’ ου εβιάσθησαν να πράξωσι κατά της ιδίας αυτών ωφελείας, άρχησαν μεν να μελετώσι την αποκατάστασιν του Ιππίου επί τον θρόνον, αλλά πρότερον έκριναν ευλογώτερον, να συμβουλευθώσι και με τας λοιπάς υποτελείς επαρχίας της Ελλάδος, και να ιδώσι τι ημπόρουν να ελπίσωσιν από την συνδρομήν, και συγκατάνευσίν των· εις άκρον όμως ελυπήθησαν, ιδόντες την αποστροφήν, και το μίσος, οπού όλοι οι πρέσβεις έδειξαν προς το πρόβλημά των[1]. Οι Κορίνθιοι πρέσβεις έδειξαν τον μέγιστον θυμόν κατ’ αυτού του σκοπού, και εθαύμαζον ότι οι Σπαρτιάται, οι άσπονδοι μισοτύραννοι, ήθελον να διαυθεντέυσωσιν ένα άνθρωπον γνωστόν διά την απανθρωπίαν του, και φιλοτυραννίαν. Της αυτής γνώμης των Κορινθίων ήσαν και οι πρέσβεις των λοιπών επαρχιών· και ούτω πλήρεις αισχύνης οι Λακεδαιμόνιοι, εγκατέλιπον ολοτελώς τον Ιππίαν.

[1] Όρα την αξιοσημείωτον απόκρισιν αυτών παρ. Ηροδ. Βιβλ. Ε΄ παρ. 92.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

Κλεισθένης, Κλεομένης
και η αποκατάσταση της δημοκρατίας

Ούτοι οι νόμοι, οι οποίοι φανερώς έγιναν διά να αυξήσωσι την δύναμιν του δήμου, τόσον απήρεσαν εις τον Ισαγόραν, οπού αντί να υποταχθή, προέκρινε κάλλιον να καταφύγη εις τον Κλεομένη, τον βασιλέα της Σπάρτης, όστις υπεσχέθη να τον διαυθεντεύση. Επ’ αληθείας, οι Λακεδαιμόνιοι εζήτουν μόνον μίαν αρμοδίαν πρόφασιν να σμικρύνωσι, και να καταλύσωσι την δύναμιν των Αθηναίων, τους οποίους προ ολίγου κατά την προσταγήν του χρησμού είχον ελευθερώση από την Τυραννίαν. Όθεν ο Κλεομένης λαβών ευκαιρίαν διά την διχόνοιαν της πόλεως, εμβήκεν εις τας Αθήνας, και εξώρισε τον Κλεισθένη, και μετ’ αυτού περισσότερον από επτακοσίας Φαμηλίας, αι οποίαι εκράτουν μετ’ αυτού εις τα τελευταίας ταραχάς· μη ευχαριστούμενος δε με τούτο μόνον, ηγωνίζετο να καινοτομήση την πολιτείαν, αλλά καταδιωκόμενος ανδρείως από την Βουλήν, εκυρίευσε την ακρόπολιν, τέλος δε εν δυσίν ημέραις ηναγκάσθη να αναχωρήση. Ο Κλεισθένης μαθών, ότι έφυγεν ο εχθρός, επέστρεψε μετά των οπαδών του, και βλέπων ήδη αδύνατον να απολάυση την υπέροχον δύναμιν, αποκατέστησε πάλιν την δημοκρατικήν διοίκησιν, καθώς την είχε συστήση ο Σόλων[1].

[1] Ισοκ. Αρειοπ.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΡΒ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

Κεφάλαιον Ε΄

Από της εξώσεως του Ιππίου, έως της τελευτής του Δαρείου.

Κλεισθένης και Ισαγόρας
εξοστρακισμός

Τοιαύτη ην η κατάστασις των Αθηνών τε, της Σπάρτης, και των γειτνιαζουσών μικροτέρων επαρχιών, όταν η περσική Μοναρχία άρχησε να λαμβάνη μέρος, και να περιπλέκηται εις τας διαφοράς των, αιρουμένη ως κριτής των υπέρ της ελευθερίας αγώνων τους, με σκοπόν μόνον να καταλύση την ελευθερίαν όλων. Ημείς διηγήθημεν ανωτέρω, ότι ο Ιππίας πολιορκηθείς εν Αθήναις, διά να εξαγοράση τους αιχμαλώτους παίδας, συγκατένευσε να παραιτήση την Μοναρχίαν, και να αφήση το βασίλειον των Αθηνών εις πέντε ημερών διάστημα. Ως τόσον, αι Αθήναι απολαβούσαι την ελευθερίαν, δεν είχον την εξ αυτής νομιζομένην ησυχίαν· επειδή δύο από τους πρώτους πολίτας, ο Κλεισθένης, φίλος του λαού, και ο Ισαγόρας, φίλος των πλουσίων, άρχησαν να αγωνίζωνται δι’ εκείνην την δύναμιν, διά την κατάλυσιν της οποίας προ ολίγου έκλινον εκ συμφώνου[1] . Ο πρώτος τούτων, όστις ην παρά τω δήμω ο προσφιλέστερος, έκαμε μεταβολήν εις την διοίκησιν, αντί των τεσσάρων φυλών, αφ’ ων συνίσταντο οι Αθηναίοι πρότερον, αυξήσας τον αριθμόν εις δέκα[2] . Αυτός εισήγαγε προσέτι τον τρόπον να ψηφηφορώσι διά του ονομαζομένου Οστρακισμού, ο οποίος εγίνετο κατά τον ακόλουθον τρόπον. Κάθε ελεύθερος ανήρ, όχι νεώτερος των εξήκοντα ετών, έγραφε το όνομα τινών πολιτών, των οποίων η δύναμις, είτε η τύχη είχε γένη κατά τον σκοπόν του επικίνδυνος τη πολιτεία, επάνω εις το όστρακον (όθεν και το όνομα της ψηφηφορίας Οστρακισμός), και εκείνος, εις ον έπιπτον αι περισσότεραι ψήφοι[3] , εξωστρακίζετο, ήτοι εξωρίζετο εις διάστημα δέκα χρόνων.

[1]Ηρόδ. Βιβ. Ε΄ παρ. 66-72.
[2]Αριστ. Πολ. Σ΄, 4. Πολυδ. Η’. 9. παρ. 109. 110.
[3]Αι ψήφοι έπρεπε να είναι τουλάχιστον 6000 τον αριθμόν.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΡΑ΄

Ολιβιέρου Γολσμιθίου, Βιέννη 1805

Διπολισμός

Αθήνα και Σπάρτη

Τοιαύται ήσαν αι δύο επαρχίαι, οπού τρόπον τινά αυταί μόναι είχον όλην την δύναμιν της Ελλάδος· και μ’ όλον οπού πολλά μικρά βασίλεια ήσαν ανεξάρτητα, ως τόσον αυτά εχρεώστουν την ασφάλειάν των εις την αντιζηλίαν τούτων των δύο ισχυρών ανταγωνιστών, και πάντοτε εύρισκον εις τον ένα σκέπην, όταν κατεθλίβοντο από τον άλλον. Επ’ αληθείας τόσον η ανομοιότης των εθίμων, ηθών, και της ανατροφής, όσον και η πολιτική αυτών φιλαρχία προυξένει, και υπέθαλπε την διάιρεσιν των δύο αυτών επαρχιών. Οι Λακεδαιμόνιοι ήσαν αυστηροί, και ολίγον θηριώδους χαρακτήρος· επειδή η αυστηρά διοίκησις, και η τραχεία ζωή έκαμον τα ήθη των πολλά σκληρά, και ακαταδάμαστα. Οι Αθηναίοι ήσαν φύσει πολιτικοί, και αστείοι, εύθυμοι εν αλλήλοις, εύσπλαχνοι προς τους μικροτέρους, πλην φιλοτάραχοι, άστατοι, δειλοί φίλοι, και ισχυρογνώμονες υπερασπισταί. Διά τούτο καμμία από αυτάς τας Δημοκρατίας δεν εδύνατο να ελκύση προς εαυτήν τα άλλας μικράς επαρχίας της Ελλάδος· και μ’ όλον οπού η φιλαρχία αυτών δεν έδιδεν εις την χώραν πολυχρόνιον ησυχίαν, ως τόσον τα κοινά ελαττώματα ήσαν πάντοτε εμπόδιον προς έκτασιν της δυνάμεώς των. Κατ’ αυτόν τον τρόπον η μεν αμοιβαία ζηλοτυπία τούτων των επαρχιών εκράττει και τας δύο πάντοτε ετοίμους εις πόλεμον, τα δε κοινά των ελαττώματα διεφύλαττον τας μικροτέρας επαρχίας εις ανεξαρτησίαν.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος Ρ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

στρατιωτικά

Ο πεζός στρατός των Ελλήνων συνίστατο από δύο είδη στρατιωτών, ων το μεν ην βαρέως ωπλισμένον, και εφόρει μεγάλας ασπίδας, κοντάρια, και μαχαίρας· το δε ψιλώς, και εφόρει κοντάρια, τόξα, και σφενδόνας. Ούτοι ετάττοντο κυρίως εις το μέτωπον της μάχης, ή εις τας πτέρυγας, διά να τοξεύωσιν, ή να σφενδονίζωσι κοντάρια, και λίθους επί τον εχθρόν, έπειτα δε κατέφευγον διά των διαστημάτων οπίσω των ταγμάτων, διά να ορμήσωσι πάλιν επί τον εχθρόν, αν έφευγε.

Οι Αθηναίοι ήσαν σχεδόν πολλά αμαθείς εις την Ιππικήν· και οι Λακεδαιμόνιοι άρχισαν την χρήσιν αυτής μετά τον Μεσσηνιακόν πόλεμον. Ούτοι εσύναζον τους ίππους από μίαν μικράν πόλιν όχι μακράν της Λακεδαίμονος, ονομαζομένη Σκύρον, και κατέτεττον πάντοτε το Ιππικόν εις το άκρον της αριστεράς πτέρυγος, νομίζοντες αυτήν την θέσιν αρμοδιωτέραν δι’ αυτό.

Εκ του εναντίου δε, οι Αθηναίοι υπερέβαινον όλας τας επαρχίας της Ελλάδος κατά την Ναυτικήν, επειδή είχον ευρύχωρον αιγιαλόν, και ετίμων το εμπορικόν επάγγελμα. Τα πλοία των ήυξανον, και τέλος ήσαν ικανά να εκφοβίσωσι τους μεγάλους στόλους της Περσίας.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΠΘ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

στρατιωτικά

Ως τόσον, με όλον οπού η δύναμις της Σπαρτιατικής επαρχίας ην μεγάλη, οι Σπαρτιάται ήσαν ικανώτεροι να διαυθεντεύωσι τον τόπο των κατά των εχθρών, παρά να κινώσιν αυτοί εις άλλους τον πόλεμον. Αυτοί εφρόντιζον πάντοτε να οικονομώσιν όσον το δυνατόν τους στρατιώτας· και επειδή είχον ολίγα χρήματα, δεν εδύναντο να στέλλωσι το στράτευμα εις μακράς εκστρατείας.

Τα στρατεύματα των Αθηνών τε, και της Σπάρτης, συνίσταντο από τέσσαρα είδη στρατιωτών, δηλ. από πολίτας, συμμάχους, μισθωτούς, και δούλους. Το πλείστον μέρος των στρατιωτών και των δύο δημοκρατιών συνίστατο από συμμάχους, οι οποίοι επληρώνοντο από τους πολίτας· οι δε ξένοι οπού εστρατεύοντο επί μισθώ, ωνομάζοντο μισθωτοί. Ο αριθμός των δούλων, οπού ηκολούθει κάθε στράτευμα, ην πολλά μεγάλος· και μάλιστα οι Σπαρτιάται μετεχείριζον τους Είλωτας ως ψιλόν πεζικόν.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΠΗ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

Όλαι αι μικρότεραι επαρχίαι της Ελλάδος εφαίνοντο, ότι εμιμούντο μόνον τας Αθήνας· και μ’ όλον οπού ήσαν κατώτεραι από αυτάς κατά πάντα, ως τόσον κάθε μία προήγαγεν εκ μέρους της μεγάλους φιλοσόφους, και περιφήμους στρατηγούς. Μόνον η Σπάρτη δεν εμιμείτο άλλην επαρχίαν, αλλ’ επέμενεν αυστηρώς εις τους νόμους του Λυκούργου, και απέβαλλεν όλας τας τέχνας της ειρήνης, οπού καλλιεργούσιν άμα, και εκνευρούσι τον νουν του ανθρώπου· και ούσα συνειθισμένη μόνον εις πόλεμον, δεν εμελέτα άλλο, ειμή εκστρατείας και μάχας, ως σκηνάς ησυχίας, και αναπαύσεως. Όλοι οι νόμοι της Σπάρτης, και αι διαταγαί του Λυκούργου, δεν είχον άλλον σκοπόν, ειμή τον πόλεμον· επειδή όλα τα άλλα, ως τέχναι, επιστήμαι, εμπόριον, και αυτή η Γεωργική ήσαν απηγορευμένα τοις Σπαρτιάταις. Οι κάτοικοι της Λακεδαίμονος ήσαν διττοί, πρώτον μεν εκείνοι οπού κατώκουν την πόλιν Σπάρτην, όθεν και ωνομνάζοντο Σπαρτιάται και δεύτερον οι κάτοικοι της χώρας αυτής, Περίοικοι ή Λακεδαιμόνιοι καλούμενοι. Εις τον καιρόν του Λυκούργου, οι μεν Σπαρτιάται ήσαν ως εννέα χιλιάδες, οι δε Λακεδαιμόνιοι ως τριάκοντα χιλιάδες[1]. Αυτός ο αριθμός ηλαττώθη μάλλον, ήπερ ηυξήθη εις τους εισέπειτα χρόνους· ως τόσον συνεκροτείτο έτι εν φοβερόν στράτευμα, το οποίον πολλάκις έδιδε νόμους εις την επίλοιπον Ελλάδα. Όλοι οι Σπαρτιατικοί ονομαζόμενοι κυριώς στρατιώται εθεωρούντο ως το άνθος του έθνους, το οποίον ημπορούμεν να κρίνωμεν από την άκραν λύπην του λαού, ότε επιάσθησαν[2] εν τω άμα από τους Αθηναίους τριακόσιοι αυτών αιχμάλωτοι.

[1] Αριστ. πολ. Βιβ. Β΄. Κεφ. Ο΄.
[2] εν Σφακτηρία.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΠΖ΄
Ολιβιέρου Γολσμιθίου, Βιέννη 1805

περί των κρατικών εσόδων

Τα εισοδήματα ταύτης της πόλεως, κατά τον Αριστοφάνην[1], ανέβαινον έως δύο χιλιάδες τάλαντα, τα οποία συνηθροίζοντο το κυρίως από τους φόρους, οπού έρριπτον εις την Γεωργικήν, εις την πώλησιν των ξύλων, από τα μεταλλεία, από τας συνεισφοράς των συμμάχων, από ένα κεφαλικόν φόρον, οπού επέβαλλον εις τους κατοίκους της χώρας, εγχωρίους τε και ξένους, και από άλλας τυχηράς χρηματικάς ποινάς διαφόρων ανομημάτων. Από αυτά τα εισοδήματα επλήρωνον τα στρατεύματα τόσον της ξηράς, όσον και της θαλάσσης, έκτιζον, και ώπλιζον τους στόλους, διετήρουν και διώρθωνον δημόσια κτήρια, ναούς, τείχη, λιμένας, και φρούρια. Όταν όμως ήρξατο να εκκλίνη η Δημοκρατία προς την πτώσιν, τα περισσότερα κατηναλώθησαν εις ματαίας δαπάνας, ως εις αγώνας, εορτάς, και θέατρα, τα οποία απήτουν αναρίθμητα χρήματα, και δεν ήσαν κατ’ ουδένα τρόπον ωφέλιμα εις την επαρχίαν.

παιδεία

Αλλ’ η μεγαλυτέρα δόξα των Αθηνών ην, ότι ήσαν το σχολείον, και η κατοικία παντός είδους τεχνών, και επιστημών· επειδή εις αυτάς έλαβον την αρχήν η Ποιητικήν, Ρητορική, Φιλοσοφία, και η Μαθηματική, και εφθασαν σχεδόν εις την ανωτάτην αυτών εντέλειαν. Όλοι οι νέοι εστέλλοντο πρώτον να διδαχθώσι την Γραμματικήν υπό διδασκάλων, οίτινες εδίδασκον αυτούς κανονικώς, και κατά τας αρχάς της Ελληνικής διαλέκτου. Η Ρητορική εσπουδάζετο με περισσότέραν έτι επιμέλειαν· επειδή αύτη ωδηγεί τον άνθρωπον εις τα μεγαλήτερα αξιώματα της Δημοκρατίας. Με την σπουδήν της Ρητορικής ην ηνωμένη και η της φιλοσοφίας, η οποία εμπεριείχεν όλας τας λοιπάς επιστήμας. Εις αυτά τα τρία είδη των επιστημών ήσαν πολλοί έμπειροι διδάσκαλοι, των οποίων όμως ο τύφος ην ως σύνηθες πολύ μεγαλήτερος, παρέξ το επάγγελμά των.

[1] Εν Σφηξ. ςι΄χ. 658.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος Πς΄
Ολιβιέρου Γολσμιθίου, Βιέννη 1805

Οι δούλοι

Από τους Οικέτας, άλλοι μεν ήσαν Ελεύθεροι, άλλοι δε Δούλοι ήτοι αιχμάλωτοι, ή αργυρώνητοι. Τούτων, οι μεν πρώτοι ήσαν ελεύθεροι, οι οποίοι δι ένδειαν εγίνοντο μισθωτοί· και εν όσω ήσαν εις αυτήν την κατάστασιν, δεν έφερον ψήφον επ’ εκκλησίας· οι δε δούλοι ήσαν όλως κτήματα, και επομένως υπό την διάκρισιν των κυρίων τους[1]. Ούτοι δεν είχον άδειαν να φορώσι φορέματα, ή να κείρωνται τας τρίχας, ως οι δεσπόται των, ούτε να αλείφωσιν, ή να καπνίζωσι το σώμα με αρωματικά, ούτε να προσκυνώσι διωρισμένας τινάς θεότητας, αλλ’ ούτε και να ονομάζωνται με τίμια ονόματα, θεωρούμενοι και εις πολλάς περιστάσεις ως κατώτερα ζώα των ανθρώπων· το δε παραδοξότερον, ο Σόλων τους απέκλεισεν από την ηδονήν, ή το προνόμιον της Παιδεραστείας, ωσάν τούτο να ήτον τίμιον πράγμα. Οι αυθένται των τους εστιγμάτιζον προς σημείον, ήτοι τους εσφράγιζον με γράμματα εις το μέτωπον, και αλλαχού. Ως τόσον ην εν άσυλον υπέρ των δούλων εκεί, όπου ετάφησαν τα οστά του Θησεώς· και τούτο το άσυλον διήρκεσε περί τας δύο χιλιάδας χρόνων. Όταν οι δεσπόται μετεχειρίζοντο τους δούλους με πολλήν αυστηρότητα, και απανθρωπίαν, ημπόρουν οι δούλοι να τους προσκλαύσωσιν εις την κρίσιν, και αν το πράγμα εμαρτυρείτο, υπεχρεούντο οι αυθένται των να τους πωλήσωσιν εις άλλον· μάλιστα και οι αυτοί οι ίδιοι ημπόρουν να εξαγορασθώσιν, όταν συνήθροιζον τα προς τούτο αναγκαία χρήματα, επειδή απ’ εκείνα, οπού εκέρδιζον κατ’ ολίγον δουλεύοντες, επλήρωνον μόνον εις τους δεσπότας μίαν διωρισμένην ποσότητα, τα δε λοιπά είχον αυτοί, και έκαμνον ένα κεφάλαιον προς ιδίαν των χρήσην. Έτι, τινές δεσπόται, ότε ήσαν ευχαριστημένοι διά την δούλευσιν, αχάριζον αυτοίς συνεχώς την ελευθερίαν· και ότε πάλιν ηναγκάζετο η επαρχία να συνάξη πολύ μεγάλον στράτευμα, τότε απεγράφοντο και αυτοί εν τοις στρατιώταις, και εκτοτε ενομίζοντο πάντοτε ελεύθεροι.

[1] Val. Max.1. 11. C. VI

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΠΕ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

πολιτογράφηση

Ουδείς εδύνατο να είναι Πολίτης, ειμή εκ γενέσεως (γνήσιοι), η πολιτογραφίας (δημοποίητοι). Διά να είναι τις γνήσιος πολίτης, εχρειάζετο να γεννηθή από πατέρα, και μητέρα Αθηναίους, και ελευθέρους. Ο λαός όμως εδύνατο να δώση τοις ξένοις το δικαίωμα του πολίτου· και όσοι επολιτογραφούντο ούτως, είχον σχεδόν τα αυτά προνόμια, και δίκαια με τους γνησίους πολίτας. Το προνόμιον τούτο εδίδετο ενίοτε εις ένδειξιν τιμής, και ευγνωμοσύνης και εις εκείνους, οπού ηγαθοποίουν την επαρχίαν, ως εις τον Ιατρόν Ιπποκράτην[1]· και οι ίδιοι βασιλείς ηγωνίζοντο εσθ’ ότε να λάβωσι τούτον τον τίτλον δι’ αυτούς, και τα παιδία των. Όταν οι νέοι εγίνοντο είκοσι χρόνων, ομνύοντες πρότερον, ενεγράφοντο εν τω καταλόγω των Πολιτών, και ούτως εθεωρούντο ως μέλη της πολιτείας.

Όσοι Μέτοικοι ήρχοντο να κατοικήσωσιν εν Αθήναις διά το εμπόριον, ή άλλοτι εργόχειρον, δεν είχον μέρος εις την διοίκησιν, μήτε εψηφοφόρουν επ’ εκκλησίας, αλλ’ υπερασπίζοντο από μερικούς πολίτας, Προστάτας ονομαζόμενους· δι’ ό και έπρεπε να κάμωσιν εις τούτους μερικάς εκδουλεύσεις, εις δε την επαρχίαν επλήρωνον κατ’ έτος ένα φόρον (μετοίκιον) δώδεκα δραχμών[2], και ότε δεν ήσαν εις στάσιν πληρωμής, εγίνοντο δούλοι, και επωλούντο δημοσία[3]

[1] Διά την βοήθειαν οπού προυξένησεν, ότε συνέβη ο περίφημος λοιμός εν Αθήναις.
[2] Η Δραχμή τιμάται ως 20 παράδες.
[3] Πετίτ. 177.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος

Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

Πολίτες και Μέτοικοι

Επειδή η Ελλάς ήλλαττε διά παντός ου μόνον την διοίκησιν, άλλ’ έτι και τα έθιμα, και καθ’ αιώνα παρίστατο εις μίαν πολλά διαφορετικήν εικόνα, αναγκαίον έσται να κάμωμεν προ του Περσικού πολέμου μίαν δευτέραν επιθεώρησιν της συμμαχίας ταύτης των μικρών Δημοκρατιών, όπως συγκρίνοντες την δύναμιν τούτων με την δύναμιν του εχθρού, ίδοιμεν πόσον υπερβαίνει η σοφία, η παιδεία, και η ανδρεία, τον αριθμόν, τον πλούτον, και την αλαζονείαν.

Ημείς θέλομεν αριθμήσει εν ταύτη τη Συμμαχία πρώτην τας Αθήνας, την μητρόπολιν της Αττικής, της οποίας όλη η επικράτεια μόλις υπερέβαινε κατά την περιοχήν τα μεγαλήτερα Κομητάτα της Αγγλίας. Ως τόσον εκείνο οπού τη έλλειπε κατά την έκτασιν, ανεπληρούτο από τους πολίτας, οι οποίοι ήσαν παιδιόθεν εμπειροπόλεμοι, και εν άκρα πεποιθήσει της υπεροχής των. Οι Ρήτορες, οι Φιλόσοφοι, και οι Ποιηταί, είχον δώση ήδη μαθήματα καλλιεργείας εις το ανθρώπινον γένος· και οι Στρατηγοί των μ’ όλον οπού ήσαν γεγυμνασμένοι μόνον εις μικρούς αγώνας μετά των γειτόνων, ως τόσον άρχησαν να εφευρίσκωσι νέα στρατηγήματα εις τον πόλεμον. Τρία είδη κατοίκων ήσαν εν Αθήναις, Πολίται, Μέτοικοι, και Δούλοι , ων οι μεν Πολίται ήσαν ως 21,000, οι δε Μέτοικοι ως 10,000, οι δε Δούλοι 40 έως 60,000

[1] Όσοι μεν κατώκουν εν Αθήναις διά παντός ωνομάζοντο Μέτοικοι, όσοι δε επ’ ολίγον καιρού, Ξένοι
[2] Αθην Δειπν Βιβλ. ς΄, 20

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΠΓ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννης 1805

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ΄

Σύντομος επιθεώρησις της καταστάσεως της Ελλάδος προ του Περσικού πολέμου.

Έως ώδε ίδομεν τας επαρχίας της Ελλάδος εις παντοτεινόν κλονισμόν, και ταραχήν, αλλάς μεν στερεουμένας, άλλας δε πάλιν αφανιζομένας· ένα μικρόν έθνος πολεμούν μετά του ετέρου, και αμφότερα καταπινόμενα από το τρίτο. Ίδομεν πάσαν πόλιν αποβάλλουσαν την προκαταρτικήν διοίκησιν, και κερδίζουσαν βαθμηδόν περισσοτέραν ελευθερίαν. Προς τούτοις ίδομεν την τε εισαγωγήν των γεγραμμένων νόμων, και το όφελος οπού προυξένουν, δίδοντες στερεότητα εις την πολιτείαν.

Εις το διάστημα τούτων των αγώνων, εν ω τα διάφορα έθνη της Ελλάδος ηγωνίζοντο ούτω, να γένωσιν έκαστον δυνατώτερον των ομόρων, και να στερεώσωσι την ελευθερίαν εν ταις πατρίσιν αυτών, αι Ηθικαί επιστήμαι, η Ρητορική, η Ποιητική, και η Τακτική, έκαμνον ταχείαν πρόοδον αναμεταξύ των, και αι αρχαί, οπού είχον δανεισθή κατ’ αρχάς από τους Αιγυπτίους, ηύξανον οσημέραι, και ετελειοποιούντο θαυμασίως. Επειδή η Ελλάς συνίστατο από διαφόρους μικράς γειτνιαζούσας Δημοκρατίας, διαφερούσας κατά τους νόμους, και τα έθιμα, τούτο ην αδιάκοπος πηγή φιλοτιμίας· και πάσα πόλις εφιλοτιμείτο να περάση την άλλην ου μόνον εις την Πολεμικήν, αλλά και εις όλας τας τέχνας της ειρήνης. Διά τούτο αυταί μεν ίσταντο διηνεκώς με τα άρματα εις τας χείρας, εξασκούμεναι εις τον πόλεμον· οι δε φιλόσοφοι, και Ποιηταί, περιερχόμενοι από πόλιν εις πόλιν, περεκίνουν αυτάς διά των διδασκαλιών, και ηρωϊκών ύμνων προς πόθον της αρετής, και προς ζήλον της στρατιωτικής δόξης. Αύται αι ειρηνικαί, και πολεμικαί αυτών εντέλειαι ύψωσαν τους Έλληνας εις τον υψηλότατον κολοφώνα του μεγέθους, και μόνον εχθρός άξιος των αρμάτων τους έλειπε, διά να δείξωσιν εις τον κόσμον την υπεροχήν των. Η περσική Μοναρχία, η μεγίστη κατ’ εκείνον τον καιρόν, αφάνη ευθύς αντίζηλος αυτών· και ο αγών έπαυσε με την παντελή αυτής καταστροφήν.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΠΒ΄_ Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805 _ Το τέλος της Τυραννίας _ Αλλ’ αύται αι συμμαχίαι, αφ’ ων ήλπιζε την μεγίστην βοήθειαν, προυξένησαν την καταστροφήν του. Οι Αλκμαιωνίδαι, μία φαμήλια εξ Αθηνών, ήτις εξωρίσθη κατά την αρχήν της επαναστάσεως, επάσχιζον να εκκόψωσι πάσαν φιλίαν αυτού μετά των Σπαρτιατών, έως ου τέλος κατώρθωσαν τον σκοπόν των· όντες γαρ πλούσιοι, άμα δε και πολλά πλουσιόδωροι, προς ταις άλλαις δημοσίαις εκδουλεύσεσιν έλαβον την ελευθερίαν να ανακτίσωσιν εκ θεμελίων τον εν Δελφοίς βωμόν [1], κτίσαντες μεγαλοπρεπέσταταμε Πάριον μάρμαρον. Η τοιαύτη ελευθεριότης, και μεγαλοδωρία επεσπάσατο την ευγνωμοσύνην της Ιερείας του Απόλλωνος, η οποία θέλουσα να τους ανταμείψη, έκαμνε διά των χρησμών να αντηχώσι πανταχού αι επιθυμίαι των. Επειδή δε οι Αλκμαιωνίδαι δεν επεθύμουν άλλότι τόσον, όσον την κατάλυσιν της εν Αθήναις Τυραννίδος, η Πυθία εβοήθησε τους σκοπούς των· και οσάκις ήρχοντο οι Σπαρτιάται να ερωτήσωσι το μαντείον περί τινος υποθέσεως, δεν υπέσχετο την παρά θέων βοήθειαν, ειμή όταν αποκαταστήσωσιν εις τους Αθηναίους την ελευθερίαν. Αύτη η προσταγή του μαντείου επανελήφθη τοσάκις, ώστε τελευταίον απεφάσισαν οι Σπαρτιάται να υπακούσωσιν. Ως τόσον ο μεν πρώτος πόλεμος δεν απέβη ευτυχής, επειδή ο σταλείς στρατός κατά του Τυράννου εδιώχθη οπίσω μετά φθοράς· ο δε δεύτερος ευτύχησε[2], και αι Αθήναι επολιωρκήθησαν, οι δε υιοί του Ιππίου έγιναν αιχμάλωτοι, εν ω εξεπέμποντο της πόλεως αλλαχού προς ασφάλειαν. Διά να εξαγοράση ο πατήρ τους υιούς από την αιχμαλωσίαν, ηναγκάσθη να συγκατανεύση να αφήση την Μοναρχίαν, και να αναχωρήσης από την Ατιτκήν εις διάστημα πέντε ημερών.Κατ’ αυτόν τον τρόπον ηλευθερώθησαν τέλος αι Αθήναι, και ανέλαβον την ελευθερίαν κατά τον αυτόν χρόνον[3], καθ’ ον εδιώχθησαν οι βασιλείς από την Ρώμην। Οι Αλκμαιωνίδαι ήσαν μεν κυρίως το όργανον ταύτης της μεταβολής, αλλ’ ο λαός εφαίνετο μάλλον ευγνώμων προς τους δύο φίλους, οπού υπήρξαν πρωταίτιοι αυτής. τα ονόματα του Αρμοδίου, και του Αριστογείτονος ήσαν εις μέγιστον σέβας καθ’ όλους τους ακολούθους αιώνας, και εθεωρούντο σχεδόν ισόθεοι. Τα αγάλματά των ηγέρθησαν κατά την αγοράν, η οποία τιμή δεν εδόθη ποτέ εις κανένα άλλον προ αυτών· οσάκις δε ενέβλεπεν ο λαός εις αυτά, ησθάνετο μίαν αγάπην διά την ελευθερίαν, και εν άσπονδον μίσος κατά της Τυραννίδος, τα οποία ούτε ο καιρός, ούτε ο φόβος εδυνήθη μετά ταύτα να ρξαλέιψη από την ψυχήν των. _ [1] Ο βωμός έτυχε τότε να καή. Ηρόδ. Ε’. 62. Πινδ. Πυθ. _ [2] Ανδοκ. μυς. _ [3] Κτ. κ. 3496

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΠΑ΄ Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805 Ιππίας και Λέαινα Μεταξύ των φιλελευθέρων φίλων, ην και μία εταίρα, ονομαζομένη Λέαινα, η οποία με τα θέλγητρα της ωραιότητος, και διά την επιτηδειότητα εις το παίζειν την λύραν, είχεν υποδουλώση τινάς των ενόχων, και υπετίθετο ως μία από τους πρώτους συνωμότας. Γιγνώκων ουν ο Τύραννος (επειδή ούτως ωνομάσθη ο Ιππίας εξ αιτίας του τελευταίου επιχειρήματος), ότι δεν ήτον τί μυστικόν εν ταύτη τη γυναικί, επρόσταξε να την βασανίσωσι, διά να μαρτυρήση τους συνωμότας κατ’ όνομα· αλλ’ αύτη υπέμεινεν ανδρείως όλην την αυστηρότητα των βασάνων, και φοβουμένη μήπως υπό της ποινής μαρτυρήση την αλήθειαν, εκκόψασα την γλώσσαν διά των οδόντων, έπτυσεν εις το πρόσωπον του Τυράννου[1]. Κατ’ αυτόν τον τρόπον απέθανε πιστώς υπέρ της ελευθερίας, δεικνύουσα εις τον κόσμον εν αξιοσημείωτον παράδειγμα σταθερότητος του γένους της. Οι Αθηναίοι προς μνήμην μιας τοιαύτης ηρωϊκής πράξεως, έστησαν εν άγαλμα, εν ω παρίστατο μία λέαινα χωρίς γλώσσης. Εν τω μεταξύ, ο Ιππίας δεν έπαυσε τον θυμόν του· ο στασιώδης λαός κάμνει πάντοτε τον Τύραννον ύποπτον. Πολλοί πολίται παρεδόθησαν εις θάνατον· και διά να μη φοβήται εις το εξής από παρόμοια επιχειρήματα, ηγωνίσθη να στερεώση την δύναμίν του με ξένας συμμαχίας, δους την θυγατέρα του εις γάμον τω υιώ του Τυράννου της Λαμψάκου, και κρατών αλληλογραφίαν μετά του Αρταφέρνους, σατράπου των Σάρδεων, και πάσχων να αποκτήση την εύνοιαν, και φιλίαν των Λακεδαιμονίων, οι οποίοι ήσαν κατ’ εκείνον τον καιρόν τον δυνατώτατον έθνος όλης της Ελλάδος. [1] Ηρόδ. Βιβ. ς΄. παρ. νε΄. κτ. Θουκυδίδ. Βιβλ. ς΄. παρ. νδ΄-νθ΄.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος Π΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805.

Ο θάνατος του Ιππάρχου

Δύο πολίται Αθηναίοι, ονομαζόμενοι Αρμόδιος και Αριστογείτων, συνώμωσαν πολλά σφικτήν, και ακριβή φιλίαν, με απόφασιν να εκδικώνται αμοιβαίως εκείνον, οπού ατιμάση τον έτερον των δύο. Ο Ίππαρχος ων φύσει ερωτικός, έφθειρε την αδελφήν του Αρμοδίου, και είτα, εν ω αύτη έμελλε να υπάγη εις μίαν ιεράν πομπήν, εδημοσίευσε την αισχύνην, λέγων, ότι αύτη δεν ήτον εις στάσιν να παρευρεθή εν τη εορτή[1]. Μία τοιαύτη καταισχύνη παρώξυνεν, ως εικός, την οργήν των δύο φίλων, οι οποίοι απεφάσισαν μετά σπουδής, ήτοι να φονεύσωσι τους Τυράννους, ή να φονευθώσιν αυτοί εις την πράξιν· θέλοντες δε να εύρωσιν αρμόδιον καιρόν, ανέβαλον τον σκοπόν των έως εις την μέλλουσαν εορτήν των Παναθηναίων, εις ην αναγκαίον ην να παρευρίσκωνται οι περισσότεροι Πολίται ωπλισμένοι· και προς πλέιονα αυτών ασφάλειαν εκοινώνησαν το μυστικόν μόνον εις ολίγους των φίλων, συμπεραίνοντες ότι κατά τον πρώτον αλαλαγμόν θέλουσιν εύρη και άλλους πολλούς συμπράκτορας. Με τοιαύτην απόφασιν, ελθούσης της ημέρας, κατήλθον πολλά πρωί εις την Αγοράν, ωπλισμένοι μετά εγχειριδίων, και στερεοί εις την απόφασιν· Εν τούτοις, ιδού και ο Ιππιάς εξήρχετο του παλατίου μετά των οπαδών, διά να δώση έξω της πόλεως τοις στρατιώταις τας ανηκούσας τη μελλούση εορτή διαταγάς. Εν ω δε οι δύο φίλοι ηκολούθουν τον Ιππιάν έως εις ένα διάστημα, ίδον ένα των συνωμοτών, ιδιολογούμενον πολλά οικείως μετά του Ιππίου[2]· δι’ ο φοβηθέντες, μήπως ανεκαλύφθη η συνωμοσία, και επιθυμούντες να τελειώσωσιν όσον τάχιστα τον σκοπόν τους, ητοιμάζοντο εις το έργον· πλην ενθυμούμενοι, ότι ο καθ’ αυτό εχθρός, ο Ίππαρχος ήθελε μείνει ατιμώτητος, απεφάσισαν τέλος να επιστρέψωσιν άπρακτοι εις την πόλιν, θέλοντες να εκδικηθούν εις τον πρωταίτιον της ατιμίας των. Μετ’ ου πολύ εύρον καθ’ οδόν και τον Ίππαρχον, και ευθέως εφορμήσαντες, εθανάτωσαν αυτόν συν τοις εγχειριδίοις, φονευθέντες και αυτοί εντός ολίγου εις εκέινον τον θόρυβον. Ο Ιππίας ακούσας το γεγονός, διά να εμποδίση πάσαν άλλην αταξίαν, επρόσταξε και εξαρμάτωσαν όλους εκείνους, περί ων υπώπτευεν, ότι ήσαν ένοχοι εις το έργον, και έπειτα εμελέτα εκδίκησιν.

[1] Ηρόδ. Ε΄. Κεφ. Ξε΄. Κτ. Θουκ. Α΄. παρ. κ΄. Βιβλ. Σ΄. παρ. νδ΄κτ.
[2] Θουκ. Σ΄. παρ. νζ΄.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΟΘ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805.

Ιππίας και Ίππαρχος
Η άμιλλα προς τις επιστήμες και η σύσταση σχολείων καθιστούν την Αθήνα την κορυφαία των πόλεων.

Αποθανών[1] δε ο Πεισίστρατος εν ησυχία, αφήκε την υπέροχον εξουσίαν εις τους υιούς του, Ιππίαν, και Ίππαρχον, οι οποίοι εκληρονόμησαν όλας τας αρετάς του πατρός αυτών, επειδή μία άμιλλα προς τας επιστήμας, και τους σοφούς, διήρκεσεν επ’ ολίγον εν Αθήναις· και αύτη η πόλις, η οποία είχεν ήδη υπερβή πολύ όλας τας συγχρόνους πόλεις εις κάθ’ επιστήμην, και τέχνη, εφαίνετο υποτασσομένη ημέρως εις Βασιλείς, οι οποίοι επηγγέλλοντο σοφοί, και υπερασπισταί των επιστημών. Ο Ανακρέων, ο Σιμωνίδης, και άλλοι προσεκλήθησαν εις τας αυλάς των, και έλαβον πλουσίας ανταμοιβάς[2]. Σχολεία συνεστάθησαν προς επίδοσιν των νέων εις τας μαθήσεις, και πολλοί Ερμαί[3] ανηγέρθησαν εις όλας τας πλατείας, με ηθικάς γνώμας επιγεγραμμένας προς διδασκαλίαν του χυδαίου λαού. Ως τόσον η βασιλεία των επεκράτησεν μόνον δεκαοκτώ έτη, και κατελύθη τον ακόλουθον τρόπον.

[1] π.Χ. 528
[2] Πλάτ Ίππαρχ. Αιλ. Ποικ. Ιστ. Βιβλ. Η΄. Κεφ. β΄.
[3] Πλάτ. Ίππαρχ.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΟΗ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

ο Πεισίστρατος στην εξουσία

Ο θάνατος του Σόλωνος περιέπλεξε τας Αθήνας εις νέας συγχίσεις, και ταραχάς. Επειδή ο Λυκούργος, και ο Μεγακλής, οι αρχηγοί των δύο εναντίων μερών, ενωθέντες εδίωξαν μεν τον Πεισίστρατον της πόλεως, μετ’ ου πολύ δε ανεκάλεσεν ο Μεγακλής οπίσω, δους αυτώ την θυγατέρα του εις γάμον. Μετά τούτο νέοι θόρυβοι ηκολούθησαν· επειδή ο Πεισίστρατος δις εδιώχθη του θρόνου, και δις πάλιν ευρών τρόπους απεκατέστη, διότι είχε την τέχνην να αποκτά δύναμιν, και φρόνησιν να την κρατή. Η γλυκύτης της διοικήσεώς του, και η απόλυτος υποταγή τοις νόμοις, έκαμε τον λαόν, να αλησμονήση τους αδίκους τρόπους, καθ’ ους εκέρδισε την δύναμίν του, οι οποίοι όντες προκατειλημμένοι από την πραότητά του, παρέβλεψαν την άδικον αυτού αρπαγήν. Οι κήποι του, και οι άλλοι προς ευφροσύνην τόποι, ήσαν ελεύθεροι εις όλους τους πολίτας· και λέγουσιν, ότι αυτός εσύστησε πρώτος εν Αθήναις μίαν δημοσίαν Βιβλιοθήκην. Ο Κικέρων δοξάζει[1], ότι ο Πεισίστρατος πρώτος εγνώρισε τους Αθηναίους με τα συγγράμματα του Ομήρου, ρυθμίσας αυτά καθ’ ην έχουσι τάξιν σήμερον, και διορίσας πρώτος να αναγιγνώσκωνται εις την προς τιμήν της Αθηνάς εορτήν, ονομαζομένην Παναθήναια, τα οποία κατ’ αρχάς μεν ωνομάζοντο Αθήναια, ύστερον δε, ότε ανανεωθέντα, ελαμπρύνθησαν από τον Θησέα, όστις συνώκισε τον δήμον της Αττικής εν μια πόλει, μετωνομάσθησαν Παναθήναια[2], δηλ. θυσία πάντων των Αθηναίων. Η δικαιοσύνη του Πεισιτράτου δεν είναι ήττον περίφημος από την ευγλωττίαν του· επειδή κατηγορηθείς ποτε φόνου, και τοι Τύραννος, δεν κατεδέχθη να διαυθεντευθή διά του αξιώματός του, αλλ’ ήλθεν αυτοπροσώπως να απολογηθή ενώπιον του Αρείου πάγου προς την καθ’ αυτού κατηγορίαν, όπου ο ενάγων δεν ετόλμησε να παρουσιασθή[3]. Εν συντόμω, αυτός είχε πολλά αξιέπαινα προτερήματα, τα οποία τότε μόνον κατεχτάτο, ότε αλλέως δεν εδύνατο να απολαύση την εφετήν του δύναμιν. Διά κανένα άλλο δεν ήτον αξιοκατηγόρητος, ειμή ότι είχε μαγαλητέραν δύναμιν από τους νόμους· πλην επειδή δεν μετεχειρίζετο αυτήν, υπέφερον οι πολίται την τυραννιάν του πράως. Όθεν διά τας άνω ρηθείσας αρετάς δικαίως ημπόρει να τον αντιπαραβάλη τις με άλλους Τυράννους ήττον εναρέτους· και εντάυθα φαίνεται τόση παραλληλία μεταξύ αυτού, και ενός άλλου ευτυχεστέρου άρπαγος της ελευθερίας της πατρίδος του, του Ιουλίου Καίσαρος, οπού ούτος ωνομάσθη ο Πεισίστρατος της Ρώμης.

[1] Cic. de Or. III, 34. Αιλ. πο… ιστ. βιβλ. Η΄ και ΙΓ΄.
[2] Μέουρς. εν βίω Πεισιστρ.
[3] Πλ. εν Σόλ. Αριστ. πολ. Βιβ. Ε΄. Κεφ. ιβ΄.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΟΖ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

το τέλος του Σόλωνα

Εις αυτήν την γενικήν θλίψην, η οποία προήρχετο από την μωρίαν του ενός μέρους, και από την προδοσίαν του ετέρου, όλη η πόλις ην το θέατρον θορύβου, και αταξίας, άλλων μεν φευγόντων, άλλων δε εν εαυτοίς αλγούντων, και άλλων ετοιμαζομένων υπομόνως προς τον ζυγόν της δουλείας. Ο Σόλων ην ο μόνος, όστις αφόβως εθρήνει την μωρίαν του τότε καιρού, και ωνείδιζε τους Αθηναίους διά την ανανδρίαν, και προδοσίαν, λέγων, ότι πρώην μεν ην ευκολώτερον να εμποδίσωσι την τυραννίδα συνισταμένη, τώρα δε είναι λαμπρότερον να την εκριζώσωσιν, αφ’ ου έλαβε σύστασιν· και περί αυτού μεν έλεγεν, εβοήθησε το κατά δύναμιν τη πατρίδι μετ’ αυχαριστήσεως, άλλως δε δεν εφοβείτο τίποτες, επειδή τώρα εις τον αφανισμόν της πατρίδος, η μόνη παραμυθία ην η προβεβηκυία ηλικία του, δι’ ην ήλπιζε να μη επιζήση πολύν χρόνον την συμφοράν της πατρίδος· και τω όντι δεν επέζησε την της πατρίδος του ελευθερίαν περισσότερον από δύο χρόνους, αλλ’ απέθανεν εν Κύπρω ογδοηκοντούτης, κλαυθείς, και θαυμασθείς από όλην την Ελλάδα. Ο Σόλων ου μόνον ην εμπειρότατος νομοθέτης, αλλ’ έτι εφημίζετο και διά πολλάς αρετάς. Αυτός ην τόσον έμπειρος εις την Ρητορικήν, ώστε απ’ αυτού χρονολογεί ο Κικέρων την Ρητορικήν εν Αθήναις. Προς τούτοις αυτός ην έμπειρος εις την Ποιητικήν, περί ου ο Πλάτων λέγει, ότι μόνον δι’ έλλειψιν ανηκούσης επιμελείας, δεν έφθασε να φιλονεικήση με τον ίδιον Όμηρον περί των πρωτείων.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος

Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

Ο Πεισίστρατος κυριαρχεί

Αλλ’ εις μίαν διεφθαρμένην πολιτείαν, καμμία ιατρεία δεν ημπορεί να βοηθήση, μήτε η σοφία να διαυθεντεύση. Ο Πεισίστρατος εζήτει να εκτελέση τον σκοπόν του με ακατάπαυστον ζήλον, και καθ’ ημέραν έκαμνε νέους προσηλύτους με υποσχέσεις, και φιλοδωρίας. Τέλος, ότε είδε τους σκοπούς του ωρίμους, επληγώθη μόνος του εις διάφορα μέρη του σώματος, και ούτω κατηματωμένον επροσταξε να τον φέρωσιν εφ’ αμάξης κατά την αγοράν, όπου με τα παράπονα, και με την ευγλωττίαν παρώξυνε τόσον τον λαόν, ώστε ούτος ενόμιζε, ότι ο Πεισίστρατος εθυσιάσθη μόνον εξ αιτίας των, και ότι έπασχεν όλα τα κακά υπέρ αυτών. Όθεν αμέσως έγινεν εκκλησία, εν η εζήτησεν ο πεισίστρατος μίαν φρουράν πεντήκοντα ανδρών προς μέλλουσαν ασφάλειαν. Εις μάτην ο Σόλων μετεχειρίζετο όλον το αξίωμα και την ευγλωττίαν του, να ματαιώση ένα τόσον επικίνδυνον ζήτημα. Αυτός εθεώρει τας πληγάς εκείνου ως πλαστάς, και ψευδείς, παρομοιάζων αυτόν με τον ομηρικόν Οδυσσέα, όστις και αυτός επληγώθη αφ’ εαυτού διά παρομοίους σκοπούς. Πλην έλεγεν, ότι ο Πεισίστρατος δεν υποκρίνεται καλώς τον Οδυσσέα, ωσάν οπού εκείνος μεν είχε σκοπόν να απατήση τους εχθρούς, αυτός δε τους ιδίους φίλους, και υπερασπιστάς. Προς τούτοις ήλεγχε, και ωνείδιζε τον λαόν διά την άνοιαν αυτών, λέγων, ότι όσον μεν εκ μέρους του ενενόει τον σκοπόν εκείνου, πλην αυτοί μόνον είχον ικανήν δύναμιν να τον ματαιώσωσιν. Ως τόσον αι νουθεσίαι του ήσαν εις μάτην, επειδή οι φίλοι του Πεισιστράτου υπερίσχυσαν, και διωρίσθησαν πεντήκοντα άνδρες ως σωματοφύλακες. Τούτο, όπερ ανέκαθεν εζήτει και ο Πεισίστρατος, απήλαυσε. Και δεν έμενεν άλλο, ειμή να αυξήση ανεπαισθήτως τον αριθμόν των Στρατιωτών, οι οποίοι και ηύξανον οσημέραι αναλόγως με τους σιωπηλούς φόβους των πολιτών. Πλην ήδη ην πολλά αργά, επειδή εκείνος αποκτήσας τόσους στρατιώτας, ώστε να μη φοβήται καμμίαν ανθίστασιν, ώρμησε τέλος, και εκυρίευσε την ακρόπολιν, χωρίς να ευρεθή τις φρόνιμος, και γενναίος να τον αντισταθή.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΟΕ΄
Ολιβιέρου Γολσμιθίου, Βιέννη 1805

Σόλων και Πεισίστρατος

Εν ω δε ο Πεισίστρατος ην εις ακμήν να τελειώση τον σκοπόν του, και να ευχαριστήση την άμετρόν του φιλαρχίαν, επέστραψε προς άκρα αυτού λύπην και ο Σόλων μετά απουσίαν δέκα χρόνων[1], όστις μαθών τους σκοπούς του, εζήτει να τους ματαιώση. Όθεν ο Πεισίστρατος ειδώς τον εαυτού κίνδυνον, και την οξύνοιαν του Νομοθέτου, μετεχειρίζετο όλην του την πανουργίαν, ίνα κρύψη τους καθ’ αυτό σκοπούς· και εν ω εις το φανερόν εκολάκευε τον Σόλωνα, έπασχε κρυφίως να ελκύση τον λαόν προς εαυτόν. Ο Σόλων εν πρώτοις ηγωνίζετο να αντιφέρη τέχνην κατά της πανουργίας, και να τον νικά με τα ίδιά του άρματα. Αυτός επήνει αυτόν ομοίως εκ μέρους του, και ηκούσθη ποτέ να λέγη, το οποίον ενδέχεται να είναι και αληθές, ότι ανίσως εξαιρέση τις το φιλόπρωτον της ψυχής του Πεισιστράτου, δεν εγνώριζεν άλλον ευφυέστερον προς αρετήν, ουδέ καλλίτερον πολίτην. Ως τόσον έπασχεν έτι να περιστείλη, και να ανατράψη τους σκοπούς του, πριν έλθωσιν εις ακμήν εκπληρώσεως.

[1] Πλούτ. και Διογ. Λαέρτ. εν Σόλ.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΟΔ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805.

Πεισίστρατος

Από όλους τούτους τους Αρχηγούς, ο δυνατώτατος ην ο Πεισίστρατος, ανήρ καλής ανατροφής, ευπρόσιτος, υποχρεωτικός, και βοηθητικός τοις πτωχοίς, υπέρ ων και έλεγεν ότι ηγωνίζετο[1]. Αυτός ην επιεικής και μέτριος προς τους εχθρούς, πονηρότατος και εντελέστατος υποκριτής, και κατά πάντα ενάρετος, έξω μόνον εις την άμετρόν του φιλαρχίαν. Η φιλοτιμία του εδείκνυεν αυτόν κατέχοντα προτερήματα, τα οποία φύσει υστερείτο. Αυτός εφαίνετο ο ένθερμος ζηλωτής της ισοτιμίας μεταξύ των πολιτών, εν ω τω όντι ετεχνάζετο την παντελή καταστροφήν της ελευθερίας· και δημοσία μεν ωμολόγει εαυτόν εχθρότατον παντός νεωτερισμού, ιδία δ’ εμελέτα τω όντι μίαν μεταβολήν. Ο χυδαίος λαός, εξαπατώμενος απ’ αυτά τα εξωτερικά προτερήματα, προθύμως συνεβοήθει εις τους σκοπούς του, και ούτω μη ερευνών επ’ ακριβές τα παρακινούντα αυτόν αίτια, έσπευδε τυφλώς εις την εαυτού τυραννίαν, και απώλειαν.

[1] Ηροδ, Α΄. 59. Σχολ. Αριστ. εν Σφηξ.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΟΓ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805.

Αποφασίσας λοιπόν ο Σόλων να περιηγηθή και να επισκεφθή την Αίγυπτον, Λυδιάν, και άλλας διαφόρους επαρχίας, αφήκε τας Αθήνας, νομίζων επί τούτω τω χρόνω να συνειθίσωσι και αύται εις τους νέους νόμους, και αυτός να δοκιμάση εμπράκτως την ορθότητα αυτών. Πλην μια πόλις προ πολλού διεσπαραγμένη, ην αδύνατον να υποταχθή απλώς και ως έτυχε και εις αυτούς τους σοφωτάτους νόμους. Όθεν αι πρότεραι διχόνιαι άρχησαν να αναζωπυρώνται, ευθύς οπού έλιπε το αξίωμα του ανδρός, οπού μόνον ημπόρει να τους κρατή εις ευπείθειαν. Όλη η Αττική ην διηρημένη εις τρία μέρη, έχοντα τρεις αρχηγούς, οι οποίοι παρώργιζαν τον λαόν κατ’ αλλήλων, ελπίζοντες διά της ανατροπής πάσης τάξεως, να ευχαριστήσωσι την φιλαρχίαν των. Λυκούργος τις ονομαζόμενος περιειστήκει εκείνων, οπού κατώκουν εις την πεδιάδα· ο δε Πεισίστρατος εκείνων, οπού ήσαν εις τα όρη· και ο Μεγακλής ην αρχηγός των κατοικούντων τα παραθαλάσσια.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΟΒ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805.

Ούτοι ήσαν οι κεφαλαιωδέστεροι νόμοι του περιφήμου τούτου Νομοθέτου, οίτινες μ’ όλον οπού δεν ήσαν τόσον εμφαντικοί, ούτε τόσον αξιόπιστοι, όσοι ναι του Λυκούργου ρήτραι, ενήργησαν διά πολλών αιώνων, και εφαίνοντο ότι ελάμβανον περισσοτέραν δύναμιν διά της παρατηρήσεως. Επειδή δε ούτοι οι νόμοι εγένοντο έπειτα η βάσις, και το θεμέλιον της Νομικής των Ρωμαίων[1], την οποίαν ησπάσατο μετέπειτα σχεδόν όλη η Ευρώπη υπό το όνομα των πολιτικών νόμων (civil laws), ημπορεί να ειπή τις, ότι πολλοί των νόμων του Σόλωνος εισίν έτι εις την εντελή ισχύν των. Αφ’ ου ο Σόλων εσχεδιάσεν αυτούς τους νόμους, εφρόντισεν έπειτα να τους κάμη τόσον γνωστούς, οπού να μη δυνηθή τις να προφασισθή, ότι τους αγνοεί. Προς τούτο ποιήσας αυτών αντίγραφα, εκρέμασε δημοσίως κριτάς τινας ονομαζομένους Θεσμοθέτας, διά να τους επιθεωρώσι προσεκτικώς, και να τους αναγιγνώσκωσι γεγονυία τη φωνή άπαξ του ενιαυτού· είτα δε, διά να τους διαιωνίση, υπεχρέωσε τον λαόν εν όρκω να τους φυλάξωσιν απαρασαλεύτως, τουλάχιστον εκατόν έτη· και ούτω τελιώσας τον σκοπόν του, απεδήμησε της πόλεως, διά να διαφύγη άλλων μεν την ενόχλησιν, άλλων δε την φιλόνεικον προπέτειαν, γινώσκων κάλλιστα, ότι δύσκολον ην, αν όχι αδύνατον, να ευχαριστήση όλους[2]

[1] Η Ρώμη λεστειλε δέκα κριτάς, ονομαζομένους Δεκαδάρχας, διά να αντιγράψωσι τους περιφήμους νόμους των δέκα πλακών, εισίν η πηγή, και το θεμέλιον όλων των Ρωμαϊκών νόμων· Λίβ. Βιβλ. Γ΄.
[2] Πλούτ. εν βίω Σόλ.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος

Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

Οι νόμοι

Απηγορευμένον ην να υβρίζη τις άλλον δημοσίως. Και οι Άρχοντες, οι οποίοι δεν εκλέγοντο προ των τριάκοντα χρόνων, έπρεπε να φέρωνται πάντοτε όσον το δυνατόν σωφρόνως, επειδή ποινή ενός μεθύοντος Άρχοντος ην ο θάνατος[1]. Ο Σόλων δεν έκαμε κανένα νόμον κατά της πατροκτονίας, νομίζων, ότι το παρόμοιον έγκλημα δεν θέλει υφίσταται ποτέ εις την πολιτικήν εταιρείαν.

Όσον διά τας γυναίκας, αυτός συνεχώρεσε κάθε άνδρα, να φονεύη τον μοιχόν, όταν τον λάβη επ’ αυτοφώρω. Αυτός έστησε μεν δημόσια πορνοστάσια απηγόρευσε όμως τας ασελγείς εταίρας, να έχωσι κοινωνίαν μετά των σεμνών γυναικών, και προς σημείον διακρίσεως, έπρεπε να φορώσιν άνθινα ιμάτια· έτι δε και οι άνδρες, όσοι ήσαν γνωστοί, ότι εσύχναζον εις αυτάς, δεν συνεχωρούντο να ομιλώσιν επ’ εκκλησίας. Όστις εβίαζε μίαν γυναίκα, εζημιούτο χαλεπώς.

[1] Διογ. Λαέρτ. Εν Σόλ. Παρ. 57. Πετίτ. 240.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος Ο΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

νόμοι

Διά να σμικρύνη ο Σόλων[1] τα άθλα, οπού ελάμβανον οι αθληταί εις τους Ολυμπιακούς, και Ισθιακούς αγώνας, έκαμε μίαν αναγκαίαν προς τούτο διαταγήν. Αυτός ενόμιζεν άδικον να απολαμβάνη ο αργός όχλος, και άχρηστος πολλάκις δε και επιζήμιος τη πολιτεία, τας ανταμοιβάς, οπού έπρεπε να δίδωνται μόνον τοις χρηστοίς, και αξίοις, και επεθύμει να ιδή διδόμενα αυτά τα κέρδη εις τας χήρας, και τους ορφανούς εκείνων, οπού απέθνησκον υπέρ της πατρίδος· και ενί λόγω ηγάπα να κάμη τον μισθόν προς δόξαν της πολιτείας, διδούς αυτόν μόνον εις τους αξίους.

Προς δε την των τεχνών καλλιέργειαν, η Βουλή του Αρείου πάγου είχε την επιστασίαν να φροντίζη, και να εξετάζη τον τρόπον του ζην καθενός, και να παιδεύη τους αργούς· επειδή εκείνοι, οπού δεν είχον κανένα εργόχειρον, εθεωρούντο ως επικίνδυνος, και στασιώσης όχλος, έτοιμοι προς πάσαν καινοτομίαν, και ελπίζοντες την τύχην των μόνον από την αρπαγήν της . Όθεν διά να εξορισθή η αργία, ο υιός δεν είχε χρέος να γηροκομή, ή να τρέφη τον πατέρα του εν ανάγκη, εάν ούτος ημέλει να διδάξη τον υιόν του καμμίαν τέχνην· και μάλιστα οι νόθοι δεν είχον κανένα χρέος προς τους πατέρας των, ως μη κληρονομήσαντες άλλό τι, ειμή μόνον ανεξάλειπτον όνειδος.

[1] Πλούτ. και Διογ. Λαέρτ. εν Σόλ.