Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΟΒ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805.

Ούτοι ήσαν οι κεφαλαιωδέστεροι νόμοι του περιφήμου τούτου Νομοθέτου, οίτινες μ’ όλον οπού δεν ήσαν τόσον εμφαντικοί, ούτε τόσον αξιόπιστοι, όσοι ναι του Λυκούργου ρήτραι, ενήργησαν διά πολλών αιώνων, και εφαίνοντο ότι ελάμβανον περισσοτέραν δύναμιν διά της παρατηρήσεως. Επειδή δε ούτοι οι νόμοι εγένοντο έπειτα η βάσις, και το θεμέλιον της Νομικής των Ρωμαίων[1], την οποίαν ησπάσατο μετέπειτα σχεδόν όλη η Ευρώπη υπό το όνομα των πολιτικών νόμων (civil laws), ημπορεί να ειπή τις, ότι πολλοί των νόμων του Σόλωνος εισίν έτι εις την εντελή ισχύν των. Αφ’ ου ο Σόλων εσχεδιάσεν αυτούς τους νόμους, εφρόντισεν έπειτα να τους κάμη τόσον γνωστούς, οπού να μη δυνηθή τις να προφασισθή, ότι τους αγνοεί. Προς τούτο ποιήσας αυτών αντίγραφα, εκρέμασε δημοσίως κριτάς τινας ονομαζομένους Θεσμοθέτας, διά να τους επιθεωρώσι προσεκτικώς, και να τους αναγιγνώσκωσι γεγονυία τη φωνή άπαξ του ενιαυτού· είτα δε, διά να τους διαιωνίση, υπεχρέωσε τον λαόν εν όρκω να τους φυλάξωσιν απαρασαλεύτως, τουλάχιστον εκατόν έτη· και ούτω τελιώσας τον σκοπόν του, απεδήμησε της πόλεως, διά να διαφύγη άλλων μεν την ενόχλησιν, άλλων δε την φιλόνεικον προπέτειαν, γινώσκων κάλλιστα, ότι δύσκολον ην, αν όχι αδύνατον, να ευχαριστήση όλους[2]

[1] Η Ρώμη λεστειλε δέκα κριτάς, ονομαζομένους Δεκαδάρχας, διά να αντιγράψωσι τους περιφήμους νόμους των δέκα πλακών, εισίν η πηγή, και το θεμέλιον όλων των Ρωμαϊκών νόμων· Λίβ. Βιβλ. Γ΄.
[2] Πλούτ. εν βίω Σόλ.