Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΞΑ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805.

οι 7 σοφοί

Ο Σόλων δεν έδειξε μόνον εις αυτήν την ευκαιρίαν την μεγάλην του αγχίνοιαν, και σοφίαν, αλλά και όταν είχον φθάση εν τη Ελλάδι η Ρητορική, Ποιητική, και η Πολιτική, εις ένα βαθμόν ανώτερον από ό,τι είχον φανή έως τότε μεταξύ του ανθρωπίνου γένους, αυτός εθεωρείτο ως ο εντελέστερος εις πάσαν επιστήμην. Οι σοφοί της Ελλάδος, των οποίων η φήμη διαιωνίζεται έτι απαραμείωτος, ωμολόγουν την υπεροχήν του, κάμνοντες αυτόν μέλος της εταιρείας των. Η αλληλογραφία μεταξύ τούτων των σοφών ην εν ταυτώ παιδευτική, φιλική, και ειλικρινής. Αυτοί ήσαν επτά τον αριθμόν, ήγουν Θαλής ο Μιλήσιος, Σόλων ο Αθηναίος, Χίλων ο Λακεδαιμόνιος, Πιττακός ο Μιτυληναίος, Περίανδρος ο εκ Κορίνθου, Βίας, και Κλεόβουλος[1], των οποίων η πατρίς είναι άγνωστος. Ούτοι οι σοφοί επεσκέπτοντο συχνάκις αλλήλους, και συνωμίλουν περί καταστάσεως του καλλίστου πολιτικού συστήματος, και της ιδιωτικής ευδαιμονίας. Εν μια των ημερών, ελθόντος του Σόλωνος εις Μίλητον προς επίσκεψιν του Θάλητος, και θαυμάσαντος, ότι ούτος δεν έλαβε ποτέ πόθον γάμου, και παιδοποιΐας, τότε μεν ευθύς ο Θαλής δεν τω απεκρίθη, μετ’ ολίγας δε ημέρας ήλθεν εις την συναναστροφήν των ξένος τις, όστις ην προπαρασκευασμένος από τον Θαλήν, και είπεν ότι ήρχετο από τας Αθήνας. Ο Σόλων ακούσας, ότι ο ξένος ήρχετο από τας Αθήνας, ην περίεργος να μάθη νέα της πατρίδος του, προς ον ο ξένος είπεν, ότι τούτο μόνον εγίγνωσκεν, ότι νέος τις απέθανεν εκεί, δι ον όλη η πόλις ελυπείτο καθ’ υπερβολήν, ως έχουσα μεγάλας ελπίδας επ’ αυτώ. «Φευ ! έκραξεν ο Σόλων, ω πόσον άξιος ελέους ειν’ ο δυστυχής πατήρ ! Αλλά, παρακαλώ, πώς ωνομάζετο ; Ήκουσα μεν το όνομα αυτού, απεκρίθη ο ξένος, πλην το αλησμόνησα· τούτο μόνον ενθυμούμαι, ότι όλος ο λαός εθαύμαζε πολλά την σοφίαν, και δικαιοσύνην του». Κάθε απόκρισις του ξένου προυξένει νέαν αιτίαν συγχίσεως, και φόβου εις τον ανυπόμονον, και περίεργον πατέρα, όστις τέλος μόλις εδυνήθη να τον ερωτήση, μήπως ο νέος ην ο υιός του Σόλωνος ; Ναι αυτός, απεκρίθη ο ξένος. Προς ταύτα εφάνη ο Σόλων απαρηγόρητος. Τότε ο Θαλής, επιλαβόμενος αυτού της χειρός, είπε χαμογελών, μη λυπείσαι, φίλε μου, επειδή όλα αυτά οπού ήκουσας είναι πλαστά, και τούτο έστω μία αρμοδία απόκρισις εις το ζήτημά σου, διατί εγώ δεν ηθέλησα ποτέ να υπανδρευθώ[2]।

[1] Ο μεν Βίας εγεννήθη κατά τινας εν Πριήνη, ο δε Κλεόβουλος εν Λίνδω.
[2] Πλούτ. εν βίω Σόλ.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος Ξ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

Σόλων

Εις αυτήν την δυστυχή κατάστασιν της πολιτείας, προσέδραμεν ο λαός εις τον Σόλωνα, τον σοφώτατον, και δικαιότατον όλων των Αθηναίων, ζητών συμβουλήν, και βοήθειαν. Διά την μεγάλην του σοφίαν συνηριθμήθη ως πρώτος μεταξύ των επτά σοφών της Ελλάδος· και η γνωστή του φιλανθρωπία είλκυσε προς αυτόν την εύνοιαν, και το σέβας πάσης τάξεως πολιτών. Ο Σόλων εγεννήθη[1] εν τη νήσω Σαλαμίνι, ήτις υπέκειτο μεν πρότερον εις τας Αθήνας, ύστερον δ’ επαναστάσα, υπετάχθη εις τους Μεγαρείς। Οι Αθηναίοι, διά να ανακυριεύσωσι την νήσον ταύτην, πολύ αίμα έχυσαν, και πολλά χρήματα κατηνάλωσαν, έως ου τελευταίον απελπισθέντες, έθεντο νόμον, ζημιούντες με θάνατον και εκείνον οπού ειπή μόνον λόγον προς επανάκτησιν της Σαλαμίνος. Ως τόσον, ο Σόλων επεχειρίσθη να τους καταπείση κατ’ άλλον τρόπον· δηλαδή προσποιηθείς ως έξω φρενών, περιέτρεχε τας πλατείας, μεταχειριζόμενος αλλόκοτα σχήματα, και φωνάς. Το δε τέλος όλων τούτων ην, διά να ελέγξη τους Αθηναίους ως χαύνους, και ανάνδρους, ότι απελπισθέντες, παρήτησαν τον σκοπόν των κατά της Σαλαμίνος· και συντόμως, αυτός προσεποιήθη τόσον καλώς, ώστε διά τον παράξενον τούτον τρόπον, και διά την πειθώ των λόγων του, απεφάσισεν ο λαός να επιχειρισθή και δευτέραν εκστρατείαν κατά της νήσου, ήτις δι ενός στρατηγήματος του Σόλωνος, όστις είχεν εμβιβάση εις αυτήν νέους ενδεδυμένους ως γυναίκας, εκυριεύθη, και προσετέθη εις την επικράτειαν των Αθηνών.

[1] πΧ 638.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΝΘ΄

Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

Διοικητικές μεταβολές

Τέλος πάντων, ο πόθος των Αθηναίων να διοικώνται και αυτοί από γεγραμμένους νόμους, προυξένησε μίαν μεταβολήν εις την διοίκησιν[1]· επειδή εις διάστημα ενός αιώνος, και έτι προς, είχον ιδή τα εκ των νόμων της Σπαρτιατικής πολιτείας καλά αποτελέσματα, και αυτοί ως σοφώτεροι απ’ εκείνους, ήλπιζον και μεγαλήτερον όφελος εκ νέας διοικήσεως. Όθεν εξελέξαντο νομοθέτην, άνδρα σοφόν μεν και δικαιότατον, αυστηρόν δε υπέρ το μέτρον, ονομαζόμενον Δράκοντα[2]. Ούτος, αγκαλά καμμία επαρχία δεν φαίνεται να είχε γεγραμμένους νόμους προ αυτού, δεν εφοβήθη να συστήση τους αυστηροτάτους νόμους[3], οι οποίοι διώριζον την αυτήν ποινήν επίσης και κατά των μεγίστων, και κατά των σμικροτάτων εγκλημάτων, τιμωρούντες όλα τα πταίσματα με θάνατον, περί ων και λέγουσιν, ότι δι’ αίματος, ουχί δε διά μέλανος εγράφησαν. Ούτος ο Νομοθέτης ερωτηθείς ποτε, διατί εις τα πλείστα αδικήματα ζημίαν έταξε θάνατον, απεκρίθη ότι, «τα μεν μικρά είναι άξια θανάτου, περίδε των μεγάλων δεν ημπόρεσε να εύρη μεγαλητέραν ποινήν». Πλην διά την υπέρμετρον αυστηρότητα δεν ετηρούντο οι θεσμοί επ’ ακριβές· επειδή ποτέ μεν η φιλανθρωποία των κριτών, ποτέ δε προς τον εναγόμενον έλεος, όταν το σφάλμα του δεν ήτον ανάλογον με την ποινήν, και ποτε με το να μην ήθελον οι μάρτυρες να ζητήσωσι μίαν πολλά άσπλαγχνον ικανοποίησιν, έτι δε και ο φόβος τούτων από της οργής του λαού, όλα αυτά ομού έκαμον τους νόμους ακύρους πριν της στερεώσεώς των. Και ούτως ούτοι οι νέοι νόμοι ενήργουν κατ’ αυτού του τέλους των, και διά την άκραν αυτών αυστηρότητα δεν επαιδεύοντο μετά ταύτα μήτε τα ολεθριώτατα εγκλήματα.

[1] κτ.κ. 3380
[2] Πλουτ. εν Σόλ. Ο Δράκων ην τότε Άρχων.
[3] Οι νόμοι του Δράκοντος ωνομάζοντο θεσμοί.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΝΗ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

Ο θεσμός των Αρχόντων

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ΄.

Περί διοικήσεως των Αθηνών, περί των νόμων του Σόλωνος, και της ιστορίας της Δημοκρατίας από του Σόλωνος, έως της αρχής του Περσικού πολέμου.

Η σειρά του λόγου μας φέρει τώρα εις τα Αθήνας. Αφ’ ου ο Κόδρος, ο τελευταίος βασιλεύς των Αθηνών εθυσίασε τον εαυτόν του υπέρ της πατρίδος, μετά τούτον διωρίσθη νέος διοικητής υπό τον τίτλον Άρχων. Ο πρώτος, οπού έλαβε τούτο το αξίωμα, ην ο Μέδων[1], ο υιός του Κόδρου, όστις έχων αντίζηλον τον αδελφόν του Νηλέα, προετιμήθη διά του χρησμού, και επομένως έγινεν ΄Αρχων[2]. Αύτη δε η αρχοντεία πρώτον μεν ενομίσθη εφ’ όρου ζωής, μετ’ ολίγον δε περιωρίσθη εις δέκα χρόνους, και τελευταίον εγίνετο ενιαύσιος, και εν ταύτη τη καταστάσει διήρκεσε περί τους τριακοσίους χρόνους. Εις το διάστημα ταύτης της ανενεργούς διοικήσεως πολλά ολίγα αξιοσημείωτα μας αναφέρει η Ιστορία· επειδή δεν είχεν εισχωρήση έτι εις την Ελλάδα το πνεύμα προς άυξησιν της επικρατείας, και οι πολίται καταγινόμενοι περισσότερον εις τας ιδιαιτέρας των διαφοράς, δεν προσείχον εις αλλοτρίας υποθέσεις. Όθεν οι Αθηναίοι επέμενον επί πολύ χωρίς να εκτείνωσι την δύναμίν των, ευχαριστούμενοι να είναι ήσυχοι μεταξύ της πλεονεξίας των πλουσίων, και του στασιώδους των πολιτών[3].

[1] π.Χ. 1132
[2] Ο Νηλεύς, και οι λοιποί αδελφοί του Μέδοντος φθονήσαντες, απήλθον μετ’ άλλων πολλών Αθηναίων, Ιώνων, και Θηβαίων εις την μικράν Ασίαν, και έκτισαν τας δώδεκα Ιωνικάς πόλεις, εν αις ύστερον προσελήφθη και η Σμύρνη, ως Μίλητον, Έφεσον, Μυούντα, Φώκαιαν, Χίον, Σάμον, Πριήνην, Κλαζομενάς, Ερυθράς, Λέβεδον, Κολοφώνα και Τέω. Αφ’ ου 307 έτη 13 Άρχοντες διώκησαν εν Αθήναις, έγινεν η εκλογή του Άρχοντος εν τω Α΄. χρόνω της Ζ΄Ολυμπ., προ Χριστού 752, διά δέκα έτη· μετά δε 70 χρόνους ου μόνον η Αρχοντεία εγίνετο κατ’ έτος, αλλ’ έτι εντί ενός διωρίσθησαν εννέα Άρχοντες, ων ο μεν πρώτος ωνομάζετο Άρχων επώνυμος, επειδή και ο χρόνος εσημειούτο με το όνομά του, ο δε δεύτερος Βασιλεύς, και επεστάτει των περί της θρησκείας, ο δε τρίτος Πολέμαρχος, και εφρόντιζε διά τα πολεμικά, οι δε λοιποί εξ εκαλούντο Θεσμοθέται, και ελογίζοντο ως προστάται των νόμων, και υπέρμαχοι της Δημοκρατίας, ης η κυρία αρχή αριθμείται από του Σόλωνος, διά της εισαγωγής της Βουλής των τετρακοσίων.
Όρα περί τούτων, και άλλων πολλών ανηκόντων τη Σπαρτιατική, και Αττική Δημοκρατία, την αξιόλογον Αρχαιολογίαν των Ελλήνων, παρά του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίου περί το 1796 έτος εκδοθείσαν.
[3] Content with safety amidʃt the contending intereʃts of aspiring potentates, and factious citizens.