Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΜΗ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

Οι Σπαρτιάτισσες

Η δε παιδεία των παρθένων ην επίσης αυστηρά καθώς και των παίδων, επιδή και αυταί εγυμνάζοντο εις παντοτεινούς κόπους, και επιτηδεύματα έως των είκοσι χρόνων, προ των οποίων δεν ήτον συγχωρημένον να υπανδρεύωνται. Όθεν και αυταί είχον τα ιδιαίτερα γυμνάσματα, δηλαδή έτρεχον, επάλαιον, έρριπτον δίσκους και ακόντια, κάμνουσαι όλα αυτά γυμναί ενώπιον πάντων των πολιτών, και τούτο δεν ενομίζετο άτιμον, επειδή η συχνή θεωρία του υποκειμένου, υπετίθετο ότι ολιγοστεύει μάλλον πάσαν άλογον επιθυμίαν, ή διεγείρει. Μία τοιαύτη ανδρική ανατροφή δεν έλιπε να κάμη Σπαρτιάτιδας γυναίκας κατά τον σκοπόν των. Αυταί ήσαν ανδρείαι, ολιγαρκείς, φιλοπάτριδες, και πλήρεις φιλοτιμίας και φιλοδοξίας. Μία ξένη γυνή ομιλούσα ποτέ μετά της γυναικός του Λεωνίδου, είπεν, ότι αι Λάκαιναι εγίγνωσκον μόνον πώς να άρχωσι των ανδρών. Προς ην απεκρίθη εκείνη τολμηρώς και γενναίως, ότι μόναι ημείς αι Σπαρτιάτιδες γεννώμεν άνδρας(1). Όταν εις υιός επήγαινεν εις τον πόλεμον, έδιδεν αυτώ η μήτηρ την ασπίδα λέγουσα, ή ταν ή επί τας(2), δηλ. Ή αυτήν, ή επ’ αυτήν, φανερώνουσα διά τούτου, ότι κάλλιον ηγάπα να τον φέρωσι νεκρόν επάνω της ασπίδος, παρέξ να την ρίψη και να φύγη. Άλλη Σπαρτιάτισσα ακούουσα, ότι ο υιός της εφονεύθη κατά την μάχην υπέρ της πατρίδος, απεκρίθη χωρίς ταραχής(3), διά τούτο τον εγέννησα εις τον κόσμον. Μετά την μάχην οπού έγινεν εις τα Λεύκτρα, οι μεν γονείς εκείνων των υιών, οι οποίοι απέθανον εν τη μάχη, έδραμον εις τους ναούς δοξάζοντες τους θεούς, ότι οι υιοί των επλήρωσαν το χρέος των, οι δε γονείς εκείνων, όσοι δεν εφονεύθησαν εκείνην την ημέραν, εφαίνοντο απαρηγόρητοι(4)

(1) Μόναι γαρ τίκτομεν άνδρας. Πλ. Εν Λυκ.
(2) Στοβ. Έκλ. 7. meurs. Ι1.2. Πλουτ. Λακ. αποφθ.
(3) Cic. Tusc. Quaest. I. 1.
(4) Πλουτ. Εν Αγης.