Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΡΣΤ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

Ο Ελληνισμός της μικράς Ασίας και η ιδέα της ελευθερίας

Μεταξύ δε των λοιπών ήσαν και άλλαι αιτίαι επιταχύνουσαι την έχθραν, και προξενούσαι άσπονδον μίσος μεταξύ τούτων των δυνατών εθνών. Αι Ελληνικαί αποικίαι της Ιωνίας, Αιωλίας, και Καρίας, οπού είχον κατοικήση εις την μικράν Ασίαν σχεδόν προ πεντακοσίων χρόνων, υπετάχθησαν τελευταίον από τον Κροίσον βασιλέα της Λυδίας· και επεί αυτός ηττήθη από τον Κύρον, έπεσον και εκείναι, καθώς και όλον το λοιπόν βασίλειόν του, υπό την του κύρου εξουσίαν. Ο περσικός Μονάρχης έχων τόσους μεγάλους τόπους, διώρισε διοικητάς (Σατράπας) εις τας διαφόρους πόλεις, οπού είχεν υποτάξη, οίτινες όντες ανατεθραμμένοι εις δεσποτικήν αυλήν, και μιμούμενοι το παράδειγμα των δεσποτών, πιθανώς κατεχρώντο την δύναμίν των. Αλλ’ όπως και αν η, εις όλας τας Ελληνικάς πόλεις ωνομάζοντο αυτοί Τύραννοι· και επειδή αυταί αι μικραί επαρχίαι δεν είχον έτι απολέση όλην την ιδέαν της προτέρας ελευθερίας, επάσχιζον να την αναλάβωσι, και πολλαί έκαμον τολμηράς μεν, όμως ατυχείς πείρας δι’ αυτό το ένδοξον πράγμα· μάλιστα δε οι Ίωνες, οπού ήσαν οι ανδρειότεροι, δεν παρέβλεπον καμμίαν ευκαιρίαν, οπού τοις έδιδε την σμικροτάτην ευελπιστίαν, διά να αποτεινάξωσι τον ζυγόν των Περσών.

Ιστορία της Ελλάδος

Ιστορία της Ελλάδος ΡΕ΄
Ολιβιέρου Γολδσμιθίου, Βιέννη 1805

κρίση

Αφ’ ου λοιπόν ο Ιππίας εψεύσθη της ελπίδος του να παρακινήση τους Έλληνας να βοηθήσωσι τον σκοπόν του, απεφάσισε να πρόσδράμη εις εν έθνος, οπού ενομίζετο ως το δυνατώτατον από όλα. Όθεν χαίρειν ειπών τοις Σπαρτιάταις, κατέφυγε προς Αρταφέρνη, τον διοικητήν των Σάρδεων υπό τον βασιλέα της Περσίας, τον οποίον ηρέθιζε παντί τρόπω εις πόλεμον κατά των Αθηναίων, παριστών αυτώ την διαίρεσιν της πολιτείας, τον άπειρον πλούτον, και την ευτυχή θέσιν διά το εμπόριον, και εξηγών αυτώ την ευκολίαν, εν η εδύνατο να κυριευθή η πόλις, και την εκ της αλώσεως δόξαν. Εκ τούτων ουν άναψαν η αλαζονεία, και φιλαργυρία της Περσικής αυλής, και εζήτει παντί τρόπω μίαν πρόφασιν διχονοίας μετά των Αθηναίων. Ότε, λοιπόν, ούτοι έστειλαν εις την Περσικήν αυλήν διά να δικαιολογηθώσι περί του επιχειρήματός των, λέγοντες προς τοις άλλοις, ότι ο Ιππίας δεν έπρεπε να διαυθεντεύηται από τοιούτον έθνος, αύτη τοις απεκρίθη ότι (1), εάν οι Αθηναίοι εβούλοντο να είναι σώοι, πρέπει να δεχθώσι τον Ιππίαν ως βασιλέα. Οι Αθηναίοι, οπού μόλις είχον απορρίψη τον ζυγόν της Τυραννίας, έχοντες εντετυπωμένας εν τη αισθήσει των, και προσφάτους τας τελευταίας δυστυχίας, επρόκριναν να υποφέρωσι την χειρίστην δυστυχίαν, παρέξ να ανοίξωσι τας πόρτας εις τον Τύραννον. Ότε λοιπόν ο Αρταφέρνης εζήτει να αποκαταστήση πάλιν τον Ιππίαν εις τον θρόνον, οι Αθηναίοι απεκρίθησαν αναφανδόν, και γενναίως, ότι τούτο ην των αδυνάτων. Εκ τούτου ηκολούθησε μεταξύ της Ελλάδος και της Περσίας, ο ενδοξότατος και ο πλέον αξιομνημόνευτός πόλεμος από όλους, όσοι εστόλισαν ποτέ τα χρονικά των βασιλειών.

(1) Ηρόδοτ. Βιβλ. Ε΄. παρ. 96.